به نقل از «ایران اکونومیست»

زندگی پنج میلیون مهاجر افغانستانی روی گسل حوادث؛ از مشهد تا رفسنجان

تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۱۷۱۷۰

جامعه افغانستانی‌های مقیم ایران بر اساس اعلان اخیر وزیر امور خارجه نزدیک به پنج میلیون نفر است؛ مهاجرانی قانونی یا غیرقانونی که به خاطر حوادث منتسب به یکی از آنان، هر چند ماه یک بار دچار هراس و نگرانی از واکنش جامعه میزبان می‌شوند.

چهار ماه از حادثه تروریستی صحن رضوی (ع) می‌گذرد که در آن جوانی ۲۱ ساله و ازبک‌تبار با تفکرات تکفیری سه طلبه را هدف حمله قرار داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حالا اقدام جنون‌آمیز یک تبعه غیرمجاز افغان نگاه بسیاری را به مساله مهاجران افغانستانی دوخته است. بنا بر اعلام معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کرمان در این حادثه که شانزدهم مردادماه اتفاق افتاده ۶ نفر از اتباع و چهار ایرانی جان باخته‌اند.

در رفسنجان چه اتفاقی افتاد؟

به گفته «رحمان جلالی» در یک نزاع حوالی چاه موتور کشاورزی احمدآباد شور در رفسنجان یک تبعه غیرمجاز افغانستانی به دنبال اختلاف شخصی بین چند نفر دیگر از اتباع ابتدا ۲ نفر ازکارگران موتور را با چاقو به قتل می‌رساند. در این حین تعدادی ایرانی هم که در محدوده زمین های کشاورزی حضور داشتند با ضربات چاقو به قتل می رسند. با شروع این ماجرا اتباع افغان دیگری نیز هم در محل حضور می‌یابند و در مجموع ۶ نفر از اتباع و چهار نفر افراد ایرانی به قتل می‌رسند.

در جهت جلوگیری از آسیب‌های مربوط به حضور مهاجران افغانستانی در ایران، وزارت کشور اقدام به سرشماری از این مهاجران کرده است. ورای مسائل امنیتی مرتبط با این مساله و همچنان که اشاره شد، فضای مجازی و گفت‌وگوهای عمومی بار دیگر متاثر از این رخداد شده است.

در همین پیوند، اداره کل پژوهش و بررسی‌های خبری ایران اکونومیست پرونده‌ای را برای شناسایی مسائل مرتبط با مهاجران افغانستانی در ایران گشوده و از زوایای مختلف این مسائل را واکاوی کرده است.

حلاجی فضای مجازی و نظرات کاربران

در گام نخست، فضای مجازی و واکنش‌ها در آن پس از حادثه فروردین امسال در مشهد مورد بررسی قرار گرفت و در گزارشی با عنوان «شکست پروژه افغان‌هراسی در توئیترفارسی؛ ۶۰ درصد همراهی و همدلی» نظرات کاربران درباره پدیده افغان‌هراسی در توئیتر فارسی واکاوی شد.

داده‌کاوی ایران اکونومیست از بررسی ۱۴۶ هزار توئیت در مدت ۴۰ روز ابتدایی سال ۱۴۰۱، از همراهی و همدلی بیش از نیمی از کاربران توئیترفارسی با افغان‌ها حکایت دارد.

پژوهش‌ها درباره مهاجران افغانستانی چه می‌گویند؟

از سوی دیگر تازه‌ترین پژوهش‌های مرتبط با مساله حضور افغانستانی‌ها در ایران پردازش و در گزارشی با عنوان «پژوهش‌ها درباره مهاجران افغانستانی چه می‌گویند؟»  انتشار یافت.

اصلی‌ترین یافته‌های پژوهش‌های علمی انجام شده، پیرامون این محور همگرایی می‌یابد که «جامعه میزبان هنوز شناخت و برداشت دقیقی از فرهنگ، جامعه‌پذیری و شرایط زندگی مهاجران ندارد و رسانه‌ها نیز تاثیری مثبت در رفع خلاءشناختی در جامعه ایرانی نداشته‌اند از این رو ایجاد سازوکاری جامع و هماهنگ برای فرهنگ‌سازی به خصوص در رسانه‌های پرمخاطب ضرورتی جدی دارد.»

نگاه رسانه‌های داخلی و خارجی به مساله مهاجران افغانستانی

بر اساس اشاره‌ای که پژوهش‌ها به نقش رسانه‌ها داشته‌اند، پژوهشگران ایران اکونومیست با فعالان رسانه‌ای و خبرنگاران اجتماعی گفت‌وگوهایی داشتند که خلاصه محوربندی‌شده آن در گزارش «مهاجران افغانستانی در ایران و دوگانگی‌های رسانه‌ای» قابل دسترسی است.

علاوه بر این در گزارش یادشده خطوط و سیاست‌های خبری رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این گزارش رویکرد رسانه‌های خارجی غیرمستقل و معاند در مورد حضور مهاجران افغانستانی در ایران به طور کلی مشابه و مشترک است. این در حالی است که اخبار رسانه‌های داخلی در این زمینه، گاه تصویری از دوگانگی و بلاتکلیفی را می‌نمایاند.

نقد و نظرهای کارشناسان و فعالان حوزه مهاجران

علاوه بر این‌ها پژوهشگران ایران اکونومیست به سراغ جامعه‌شناسان و فعالان حوزه مهاجران افغانستانی رفته و به انعکاس دیدگاه‌های موجود در این زمینه پرداخته‌اند. «آرش نصر اصفهانی» پژوهشگر مسائل اجتماعی و مهاجران افغانستانی در ایران و عضو انجمن «دیاران» بر این باور است: باید بپذیریم بخشی از این پناهندگان ساکنان دائم این کشور خواهند بود و مسیر ادغام اجتماعی برای آنها باید باز شود.

در گزارشی با عنوان «نگاهی که یک مهاجر افغانستانی به رفتار ایرانی‌ها دارد» به سایر مولفه‌های ادراک متقابل جامعه میزبان و میهمان پرداخته شده است. 

 «افغان‌هراسی نه، ولی نگاه از بالا به پایین داریم» عنوان گزارشی دیگر است «مجتبی نوروزی» معاون پیشین رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در افغانستان در آن تصریح داشته «جامعه ایران هرگز وارد فاز افغان‌هراسی به آن معنا نشده‌است، با این حال نگاه بالا به پایین وجود دارد»

«هراس آن «دیگری» که به زبان ما حرف می‌زند» عنوان گزارشی دیگر است که «قمر تکاوران» پژوهشگر اجتماعی در حوزه مهاجرت در آن اظهار داشته «بیشتر از این‌که ایرانیان از مهاجران افغانستانی هراس داشته باشند، این افغانستانی‌ها هستند که دارند این‌جا با ترس زندگی می‌کنند؛ ترس از ردمرز شدن و ترس از برخوردهای بد». به گفته وی «برخی به خاطر اوضاع بد اقتصادی دنبال مقصر می‌گردند و فکر می‌کنند اگر کسانی را که «دیگری» معرفی شده‌اند، اخراج کنند، اوضاع‌شان بهبود پیدا می‌یابد.»

 

 

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: اتباع غیر مجاز ، مهاجران ، افغانستان

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: اتباع غیر مجاز مهاجران افغانستان مهاجران افغانستانی در ایران ایران اکونومیست افغان هراسی پژوهش ها رسانه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۱۷۱۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هدف‌گذاری شورای ششم برای توسعه متوازن شهر مشهد

به گزارش قدس خراسان به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس، موسی‌الرضا حاجی‌بگلو در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، به مناسبت‌های پیش رو اشاره داشت و پیشاپیش هفته شوراهای اسلامی شهر و روستا، روز معلم و روز کار و کارگر را تبریک و تهنیت گفت.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس، در ادامه این نشست، پاسخگوی سوالات خبرنگاران بود.

حاجی‌بگلو برهمین اساس، در پاسخ به سوال خبرنگاری درخصوص مسدود شدن حساب‌های بانکی شهرداری مشهد، گفت: مسدود شدن حساب‌های بانکی در ادوار گذشته هم سابقه داشته و سال قبل هم شاهد بودیم که ریشه در حساب‌های فیمابین شهرداری مشهد با بانک مربوطه داشت.

وی افزود: این مسدود شدن در شرایطی اتفاق افتاد که شهرداری از این بانک، ۳ هزار میلیارد تومان مطالبات دارد؛ در عین حال، به لحاظ حقوقی این موضوع را پیگیری نکردیم و درحال حاضر هم مشکلی وجود ندارد.

حاجی‌بگلو درخصوص جایگاه و اهمیت شهر مشهد هم تصریح کرد: مشهد شهر زیارتی است و برهمین اساس، تمهیدات مختلفی را اندیشیده‌ایم؛ یکی از مهمترین موضوعات، بودجه زیارت و حاشیه شهر بوده که محقق نشده و برای تصویب و اجرایی شدن آن، باید مطالعات لازم انجام و روال قانونی آن طی شود.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس، در پاسخ به خبرنگار دیگری پیرامون رسانه، گفت: نگاه شورای ششم به حوزه رسانه، نگاه ویژه‌ای است و اصحاب رسانه را از خود می‌دانیم و همیشه خود را پاسخگوی آن‌ها می‌دانیم.

حاجی‌بگلو تصریح کرد: این رویکرد حمایتی درخصوص رسانه‌هاست و نه «فیک‌نیوزها» که مدعی رسانه هستند؛ به چنین افرادی اهمیت نمی‌دهیم و اجازه توهین به دیگران را هم ندارند.

وی درخصوص روزنامه شهرآرا هم گفت: نسبت به این روزنامه، انتقاداتی داشتیم و در تذکرات مختلف این موضوع را مطرح کردیم؛ موسسه شهرآرا هم این نقطه نظرات و دغدغه‌ها را مدنظر قرار داد و امروز این مجموعه به عنوان یک رسانه بسیار قوی شناخته می‌شود.

رایگان شدن خدمات اتوبوسرانی، محور دیگر صحبت‌های خبرنگاران در این جلسه بود که حاجی‌‎بگلو افزود: براساس مصوبه شورای اسلامی شهر، در سال ۱۴۰۱، ده خط اتوبوسرانی در حاشیه شهر مشمول ۹۰ درصد تخفیف شد.

حاجی‌بگلو اظهارکرد: علاوه بر این، در سال ۱۴۰۲ هم طرح رایگان کردن اتوبوس به تصویب رسید ولی کمیته انطباق فرمانداری آن را رد کرد ولی در عین حال، تابع قانون هستیم.

خبرنگار دیگری از تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری مشهد سوال کرد و حاجی‌بگلو در این خصوص گفت: تفریغ بودجه ۱۴۰۱ در صحن علنی شورای شهر به تصویب رسید ولی شخص بنده، نسبت به این مصوبه مخالف بودم و نیازمند بررسی بیشتر داشت.

حاجی‌بگلو افزود: در گزارشات دریافتی پیرامون تفریغ بودجه ۱۴۰۱، برخی مبالغ پرداختی به یک فهرست ۱۰۰ نفره نامشخص بود؛ گزارش حسابرسی هم ایراداتی را نشان می‌دهد ولی هرآنچه قانون تصمیم بگیرد، تابع خواهیم بود.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در پاسخ به سوالی پیرامون تعرفه بهای خدمات شرکت «تات»، تصریح کرد: این بهای خدمات، سال گذشته کاهش یافت؛ در سال ۱۴۰۳ مجاز بودیم که این تعرفه‌ها را براساس نرخ تورم افزایش دهیم ولی این تعرفه‌ها حدود ۲۵ درصد افزایش یافت که کمتر از میزان تورم است.

خبرنگار دیگری هم در این جلسه به نامگذاری خیابان طبرسی جنوبی به نام مبارک امام‌جواد(ع)، اشاره داشت و پیگیر این مصوبه شد که حاجی‌بگلو در این خصوص گفت: این مصوبه در کمیته انطباق فرمانداری تایید نشده و نامگذاری انجام نمی‌شود.

رویکردهای شورای ششم پیرامون حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی محور دیگر سوالات خبرنگاران در این نشست خبری بود و حاجی‌‎بگلو افزود: شورای شهر و مدیریت شهری، حامی سرمایه‌گذاری است ولی برخی قوانین در این حوزه داریم که دست‌وپا گیر شده است.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس تصریح کرد: آنچه مسلم بوده این است که جذب سرمایه‌گذار تنها به شهرداری و مدیریت شهری محدود نمی‌شود.

یکی دیگر از خبرنگاران پیرامون طرح سوال از شهردار نکاتی را مطرح کرد و حاجی‌بگلو در پاسخ گفت: این موضوع در دستورکار جلسه علنی آتی شوراست ولی به لحاظ آیین‌نامه‌ای این موضوع وجاهت قانونی ندارد چراکه شهرداری باید ظرف ۱۰ روز از طرح سوال، پاسخگویی کند؛ در عین حال، مشکل خاصی برای طرح سوال و پاسخگویی نداریم و هر عضوی می‌تواند مجدد طرح سوال داشته باشد.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در پاسخ به سوالی پیرامون بهره‌برداری از فاز یک خط ۳ مترو هم اظهارکرد: این پروژه تا هفته دولت درصدد هستیم که بهره‌برداری شود و همه اهتمام مدیریت شهری نیز بر این بوده که تا پایان سال ۱۴۰۴ حفاری تونل‌های خطوط قطارشهری مشهد به اتمام برسد و وارد فاز تجهیز و آماده‌سازی شویم.

یکی دیگر از خبرنگاران از اقدامات مدیریت شهری در حاشیه شهر سوال پرسید و حاجی‌بگلو گفت: عملکرد و اقدامات شورای ششم و شهرداری در این دوره، در حاشیه شهر، به اذعان مردم و مدیران، عملکرد مطلوبی بوده است.

وی افزود: سعی ما بر این بوده که شیب خدمت را به سمت حاشیه شهر و مناطق کم‌برخوردار ببریم و با جدیت پیگیر افزایش سرانه‌های خدماتی، ورزشی، فرهنگی، اقتصادی و عمرانی بوده‌ایم تا در این شهر، مناطق کم‌برخوردار نداشته باشیم.

حاجی‌بگلو تصریح کرد: براساس همین نگاه بوده که نیمی از بودجه عمرانی شهرداری در اختیار مناطق کم‌برخوردار و حاشیه شهر قرار گرفته و پروژه‌های زودبازده یک و دو را هم اجرایی کردیم؛ امیدواریم دولت و دستگاه‌های اجرایی دیگر نیز در این خصوص سهم و نقش خود را ایفا کنند.

وی گفت: حتی مطالبات شهرداری از دولت نیز پرداخت نمی‌شود؛ مطالباتی که امروز این عدد به حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده و حداکثر اگر ۲ تا ۳ هزار میلیارد تومان آن محقق شود.

مطالبات پیمانکاران شهرداری دیگر محور سوالات مطرح شده از سوی خبرنگاران بود و حاجی‌بگلو در این خصوص افزود: شهرداری مشهد حدود ۴ هزار پیمانکار دارد و آن‌ها را قلب تپنده اجرایی شهرداری می‌دانیم.

حاجی‌بگلو تصریح کرد: این پیمانکاران، سال‌های سال است که با شهرداری در تعامل بوده و نسبت به مدل پیمانکاری شهرداری نیز اشراف دارند.

وی گفت: تاخیر در واریزی مطالبات پیمانکاران همیشه بوده ولی هیچ‌گاه شاهد به این شکل نبوده که پیمانکاری نتواند طلب خود را وصول کند؛ همه سعی ما بر این بوده که تا نیمه اول امسال، تمامی بدهی‌های به پیمانکاران را تسویه کنیم.

حاجی‌بگلو بخش دیگری از صحبت‌های خود را به پروژه‌های زودبازده اختصاص داد و افزود: طی ۳ سال اخیر حدود ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه‌ها تعریف کردیم که با خواست و مطالبه شهروندان هزینه و پروژه‌ها اجرا می‌شوند؛ این سیاست‌گذاری نیز در راستای تحقق توسعه متوازن و عدالت‌محور شهر مشهد بوده است.

سخنگوی شورای اسلامی شهر مشهد مقدس در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه عملکرد و اقدامات شورای ششم و مدیریت شهری در این دوره، با وجود محدودیت منابع، عملکرد بسیار مطلوبی بوده، گفت: شهردار مشهد هم براساس ارزیابی‌های مختلف صورت گرفته، عملکرد رضایت‌بخش و به مراتب قوی‌تر از قبل داشته است.

یکی دیگر از محورهای سوالات مطرح شده از سوی خبرنگاران، تشریح سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات شورای شهر و مدیریت شهری درخصوص توسعه به شرق بود که حاجی‌بگلو در این خصوص اظهارکرد: به مرور زمان این موضوع را پیگیر هستیم و برنامه‌ریزی‌های مختلفی در این زمینه صورت گرفته است.

حاجی‌بگلو در پایان با تقدیر از خبرنگاران، گفت: بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام شهر مشهد و استان به واسطه همین مطالبه‌گری واقعی و درست و به‌جای اصحاب رسانه به ثمر رسیده است؛ امیدواریم بتوانیم شهری زنده و با نشاط برای زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی داشته باشیم.